Vergi kaçakçılığı suçu, uygulamada sıkça gerçekleştirilen ve oldukça ağır cezai yaptırımlar uygulanan suç tiplerindendir. Vergi kaçakçılığı suçu; vergi yasalarına göre tutulmakta, düzenlenmekte olan ve saklanma zorunluğu bulunan defter ve kayıtların, fatura veyahut sair belgelerin hukuka aykırı biçimde düzenlenmesi, kullanılması, yok edilmesi, tahrif edilmesi; söz konusu belge ve kayıtlarda muhasebe hilelilerinde bulunulması ile oluşan vergi suçlarındandır. Söz konusu suçlar içerisinde uygulamada en sık karşılaşılan suç tipi, sahte fatura düzenlemek veya kullanmak suçudur. Bu suç, naylon fatura ismi ile de bilinir. Vergi Usul Kanunu ile hüküm altına alınan hususların ihlali halinde meydana gelen vergi kaçakçılığı suçuna dair gerçekleştirilecek soruşturma ve kovuşturma sürecinde CMK genel hükümleri uygulanır.

Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Şikâyet ve Uzlaşma Prosedürü

Hukuk sisteminde düzenlenen suçlar; takibi için şikâyete gerek duyulan ve takibi şikâyete tabi olmayan suçlar olarak iki ayrımda incelenir. Vergi suçları, takibi şikâyete tabi suçlar arasında yer almaz. Bu nedenle yetkili merciiler tarafından resen soruşturulur. Vergi kaçakçılığı suçları için yasal şikâyet süresi bulunmaz. Bu suçlar için dava zamanaşımı süresi ise sekiz yıldır. Vergi suçlarını konu alan yargılamalar, Asliye Ceza Mahkemesi eliyle yürütülür.

Uzlaşma prosedürü; suç isnad edilen kişi ile suçun mağduru arasında, uzlaştırmacı aracılığı ile iletişim kurulması ve anlaşmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirilir. Ancak vergi kaçakçılığı suçlarında uzlaşma prosedürünün uygulanması mümkün değildir.

Vergi Suçlarında Dava Zamanaşımı Süresi

Dava zamanaşımı bir ceza hukuku kurumu olup ceza davasının düşmesi neticesini doğruru. Vergi suçlarında dava zamanaşımı süresi, Türk Ceza Kanunu’na göre temel zamanaşımı süresi olan sekiz yıldır. Vergi suçlarında zamanaşımı süresinin ne zaman başlayacağı ise her bir fiile göre ayrı ayrı belirlenir. Buna göre:

• Muhasebe hilesi yapılarak gerçekleştirilen vergi suçları için dava zamanaşımı süresi, kayıtlarda gerçekleştirilen hile ile birlikte başlar. Söz konusu fiilin birden fazla işlenmesi halinde dava zamanaşımı süresinin başlama tarihi olarak, yapılan en son fiil tarihi esas alınır.
• Sahte hesap açılarak gerçekleştirilen vergi kaçakçılığı suçu için dava zamanaşımı süresi, sahte hesabın açıldığı andan itibaren başlar.
• Çift defter tutularak gerçekleştirilen vergi suçunda dava zamanaşımı süresinin işlemeye başladığı tarih; hesap ve işlemlerin, yasa dışı defter, belge ya da diğer kayıt ortamlarına kayıt edildiği tarihten itibaren başlar.
• Defter, kayıt ve belgelerin tahrif edilmesiyle gerçekleştirilen vergi suçlarında, tahrifin yapıldığı an itibariyle dava zamanaşımı süresi başlar.
• Vergi incelemesi esnasında, inceleme yetkisini haiz kişilere gereken belgelerin ibraz edilmemesi ile gerçekleştirilen vergi suçunda dava zamanaşımı süresi, defter ve belgeleri talep yazısının tebliğ olunması ile ifade edilen sürenin tamamlanmasından sonraki gün başlar.
• İçeriği itibariyle yanıltıcı belge kullanmak ya da düzenlemek suretiyle işlenen vergi suçlarında, belgenin düzenlenmesi itibariyle dava zamanaşımı süresi başlar.
• Saklama ve ibraz etme mecburiyeti bulunan kayıt, defter ve belgelerin yok edilmesiyle işlenen vergi suçunda, yok etme fiilinin işlenmesiyle birlikte dava zamanaşımı süresi işlemeye başlar.
• Sahte belge düzenlemek ve kullanmak yoluyla gerçekleştirilen vergi suçlarında sahte belgenin düzenlendiği gün itibariyle dava zamanaşımı süresi başlar.