GÜVENCE HESABI NEDİR?

Özellikle zorunlu trafik sigortasının bulunmadığı ya da kaçak araçların karıştığı kazalarda mağdurların zararlarının nasıl karşılanacağı büyük bir sorun oluşturuyor. İşte bu noktada devreye Güvence Hesabı giriyor. Türkiye’de birçok vatandaşın adını duyduğu ancak işleyişini tam olarak bilmediği Güvence Hesabı, sigortasız veya tespit edilemeyen araçların verdiği zararların karşılanmasında kritik bir rol üstleniyor.

GÜVENCE HESABI NEDİR?

Güvence Hesabı, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında kurulan, trafik sigortası bulunmayan veya sigortacısı belli olmayan araçların verdiği zararlarda devreye giren özel bir fondur. Bir anlamda sigorta sisteminin “güvenlik ağı” olarak tanımlanabilir.

Bu hesap sayesinde, mağdurların hak kaybı yaşamaması ve zararlarının bir kısmının karşılanması amaçlanır. Böylece, sigortasız araçların trafikte yol açabileceği mağduriyetler devletin denetiminde giderilmeye çalışılır.

GÜVENCE HESABI HANGİ DURUMLARDA DEVREYE GİRER?

Güvence Hesabı belirli şartlarda devreye girer. Bu şartlar şunlardır:

• Zorunlu trafik sigortası olmayan araçların neden olduğu kazalar,
• Sigortacısı belirlenemeyen araçların karıştığı kazalar,
• Çalınmış veya gasp edilmiş araçların verdiği zararlar,
• Maddi zararları karşılamayan durumlarda, sadece bedensel zararlar için,
• Sigorta şirketinin iflas etmesi halinde mağduriyetlerin giderilmesi.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Güvence Hesabı’nın daha çok bedensel zararlar için devreye girdiğidir. Yani ölüm, yaralanma veya sakatlık gibi durumlarda mağdurun tedavi giderleri, geçici veya kalıcı iş göremezlik tazminatı bu fondan karşılanabilir.

KAPSAM VE SINIRLAR

Güvence Hesabı her zararı karşılamaz. Örneğin, aracın kendi hasarı veya yalnızca maddi hasarlarla ilgili talepler bu kapsamda değildir. Hesabın temel amacı, kazada mağdur olan kişilerin bedensel zararlarını güvence altına almaktır.

Örneğin; sigortasız bir aracın çarpması sonucu yaralanan bir yaya, hastane giderlerini ve tedavi masraflarını Güvence Hesabı’ndan talep edebilir.

HUKUKİ DAYANAK

Güvence Hesabı, Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi ve Sigortacılık Kanunu çerçevesinde faaliyet gösterir. Aynı zamanda Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) denetiminde işler.

Bu noktada, trafik kazası nedeniyle tazminat davası ve araç değer kaybı davaları gibi başlıklar da Güvence Hesabı’yla bağlantılıdır. Çünkü zararların tazmini noktasında benzer hukuki süreçler işletilir.

BAŞVURU SÜRECİ

Güvence Hesabı’ndan ödeme alabilmek için belirli bir başvuru süreci vardır:

1. Dilekçe hazırlanır: Mağdur, kazanın detaylarını ve zararlarını belirterek başvuru yapar.
2. Belgeler eklenir: Kaza tespit tutanağı, doktor raporları, tedavi masraflarına ilişkin faturalar, mağdurun kimlik ve banka bilgileri.
3. Güvence Hesabı’na iletilir: Başvurular Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu üzerinden yapılır.
4. Değerlendirme süreci: Hesap, dosyayı inceleyerek ödeme yapıp yapmayacağına karar verir.

Başvurunun doğru ve eksiksiz yapılması, mağdurun ödeme almasını hızlandırır.

YARGITAY KARARLARINDA GÜVENCE HESABI

Yargıtay’ın kararlarında Güvence Hesabı, sigortasız araçların mağdurlarını korumaya yönelik önemli bir güvence mekanizması olarak kabul edilmiştir. Özellikle ölümle sonuçlanan kazalarda, mağdur yakınlarının destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin Güvence Hesabı tarafından karşılanması gerektiği vurgulanmaktadır.

ÖRNEK BİR SENARYO

Düşünün ki bir kişi, sigortası olmayan bir araç tarafından kazaya uğruyor ve ağır yaralanıyor. Normal şartlarda zararını kusurlu tarafın sigortasından talep edebilirdi. Ancak sigorta olmadığı için bu mümkün değil. İşte bu durumda Güvence Hesabı devreye giriyor ve mağdurun tedavi masrafları ile iş göremezlik zararlarını karşılıyor.

DİĞER HUKUKİ YOLLAR

Güvence Hesabı’na başvuru yapılması, kusurlu tarafa karşı dava açılmasına engel değildir. Yani mağdur hem Güvence Hesabı’ndan ödeme talep edebilir hem de kusurlu araç sahibine karşı tazminat davası açabilir.

VATANDAŞIN BİLİNÇLENMESİ

Ne yazık ki birçok vatandaş Güvence Hesabı’nın varlığından haberdar değil. Bu nedenle sigortasız bir aracın kazaya karışması halinde haklarını aramıyor. Oysa ki Güvence Hesabı, mağduriyetleri büyük ölçüde giderebilecek yasal bir mekanizma sunuyor.

SONUÇ

Güvence Hesabı, sigortasız veya sigortacısı belirlenemeyen araçların neden olduğu kazalarda mağdurların zararlarını karşılayan bir fondur. Özellikle bedensel zararlar için devreye giren bu sistem, sigortasız araç mağdurlarının hak kaybı yaşamasını önler.

Yargıtay kararları da, Güvence Hesabı’nın hukuki dayanağını güçlendirmekte ve mağduriyetlerin giderilmesinde önemli bir araç olduğunu göstermektedir. Vatandaşların bu konuda bilinçlenmesi, İstanbul avukat haklarını etkin şekilde kullanmalarına katkı sağlayacaktır.