Adalet Ve Merhamet Çıkmazında

Ankara Devlet Tiyatrosunun kalabalık oyuncu kadrosu ile sahneye koyduğu ‘’Reis Bey’’ Necip Fazıl Kısakürek’in eseri, iki perde olarak oynanan oyun, Devlet Tiyatrolarının en etkileyici oyunlarından bir tanesi. Reis Bey rolünü Osman Nuri Ercan üstlenmiş ve performansı çok ama çok iyiydi. Replikler çok uzun ve ağdalı olmasına rağmen rolünün hakkını sonuna kadar verdi, sanırsınız ki gerçek bir ağır ceza yargıcıydı kendisi.

Reis Bey, mesleğine son derece bağlı, bu bağlılık ve görevine olan sadakatle bir aile kurma konusunda bir girişimde bulunmamış, tek başına bir otel odasında yaşayan, etrafıyla çok fazla iletişim kurmayan biridir. Kuralcı, merhamet duygusunun sömürülmeye açık bir duygu olduğunu düşündüğü için merhamete uzak, kimseye merhamet etmeyen, tek bir doğrunun, tek bir gerçeğin olduğu konusunda sarsılmaz bir inanca sahip bir yargıçtır. Ona göre, kanunlar ne söylüyorsa o uygulanmalıdır ve istisnası olamaz.

Bir gün yaşlı bir kadın, ziynet eşyaları çalınmış ve avucunda oğlunun ceketinin düğmesi kalmış bir vaziyette evinde ölü bulunur. Bütün suç unsurları, katil olarak kadının oğlunu işaret etmektedir. Ama oğlu bu suçlamayı reddetmekte, annesini öldürmediğini kesin bir dille anlatmaktadır. Genç, Reis Beyin mahkeme başkanı olduğu mahkemece yargılanır ve idama mahkum olur. İdam gerçekleştikten sonra, bir tesadüf sonucu gerçek katilin bulunması ve gencin suçsuzluğunun ortaya çıkması, Reis Beyin çok derin bir vicdan muhasebesi yapmasına neden olur.

          Emekli olduktan sonra ise, dönen devranın cilvesiyle, bir zamanlar yargıç koltuğunda oturan Reis Beyin sanık koltuğunda oturması ve bir zamanlar kurduğu cümlelerin savcı tarafından bir bir önüne serilmesi karşısında, zaten hali hazırda yaptığı vicdan muhasebesinin herkesçe ayırdına varılmasını, yaptığı konuşma ile sağlar.

Yasa koyucular her zaman doğru kuralları mı koyar? Yasa uygulayıcılar her zaman doğru kararı mı verir? Merhamet, maraz doğuracak bir duygu mudur? Doğru nedir? Adalet her zaman tecelli eder mi sorunsallarını yeniden gözden geçirten bir oyun.

          Dekor ve uygulaması da çok başarılı olan oyun ambiyansı, oyuncuları ve konusu ile izleyiciyi içine alacak gerçeklikte bir eser.