Boşanan Anne Çocuğunun Soyadını Kendi Soyadı İle Değiştirebilir Mi?

Soyadı kişinin kendi yaşamıyla özdeşleşmiş ve kişiliğin ayrılmaz unsuru haline gelmiş, devredilemez bir kişilik hakkıdır. Evlilik birliği içerisinde doğan çocuğun soyadı babanın soyadıdır. Ancak günümüzde boşanmaların artmasıyla birlikte çocuk üzerindeki velayet hakkının kapsamı da tartışmalı duruma gelmiştir. Evlilik birliğinin sona ermesi halinde velayeti alan anne çocuğuna kendi soyadını verebilir mi ?

Anayasa Mahkemesi ‘’Boşanma durumunda çocuğun velayeti anneye verilmiş olsa dahi babanın seçtiği veya seçeceği adı alır’’ şeklindeki düzenlemeyi 08/12/2011 tarihli 2010/119 esas 2011/165 sayılı kararıyla iptal etmiş, düzenlemenin kadın erkek eşitliğine ters düştüğünü belirtmiştir. Kural olarak taraflar boşansa dahi çocuk babanın soyadını kullanmaya devam eder. Velayete hak kazanan anne çocuğun soyadını kendi bekarlık soyadıyla değiştirilmesini mahkemeden talep edebilir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 2018/1306 esas, 2018/4719 sayılı kararında erkeğe tanınan hakkın velayet sahibi kadına da tanınması gerektiği bu nedenle annenin çocuğa kendi soyadını verebileceği belirtilmiştir.  Yargıtay talebin reddedilmesinin Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırılık oluşturacağını da eklemiştir.

Boşanan annenin çocuğuna kendi soyadını verebilmesi için çocuğun üstün yararının da olması gerekmektedir. Sadece velayetin kendisinde olması nedeniyle çocuğun soyadının değiştirilmesi istenemez. Eğer çocuğun üstün yararı söz konusuysa annenin kızlık soyadı çocuğa verilebilir.

Sonuç olarak boşanma sonucunda velayeti alan anne çocuğun yararını da göz önüne alarak kendi soyadının verilmesini Aile Mahkemelerinden talep edebilir.