İş Yerlerinde Covid 19 Etkisi

İlk kez Aralık 2019’da Çin’in Vuhan kentinde görülen ve hastalığa yol açan Covid 19 , üç ay gibi kısa bir sürede tüm kıtalara ve pek çok ülkeye yayılmış olup 12 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü koronavirüs salgının küresel pandemi olduğunu ilan etmiştir. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Mart 2020 tarihinde ilk koronavirüs vakası tespit edildiği açıklanmıştır. Koronavirüsün beklenmeyen hızda yayılması sonucunda çeşitli sektörler zarar görmüş, ticari ilişkiler ve iş hayatı ve ülkemizin en büyük geçim kaynağı olan turizm olumsuz yönde etkilenmiştir.

Ülkemizde ilk vakanın açıklanmasından günümüze kadar geçen normalleşme süresince kademeli olarak çok sayıda tedbir alınmıştır. Alınan önlemlere ilişkin olarak iş yerleri de koronavirüse karşı tedbirler alarak çalışma alanlarını koşullara göre hazırlamışlardır. İş yerlerinde alınan tedbirlerde sosyal mesafe göz önüne alınmış bazı yerlerde de esnek çalışma saatlerine geçiş yapılmıştır. Ancak bazı sektörlerde esnek çalışmaya geçilememiş bu nedenle çalışanların sağlığı ve güvenliği gündeme gelmiştir.

İş akdinin kişisel niteliği gereği işçi ile işveren arasında kurulan karşılıklı sorumluluklar bağlamında işveren, işçiyi korumak, yaptığı iş dolayısıyla işçinin uğrayacağı zararlara karşı önlemler almak, çıkarlarının zedelenmesine yol açacak davranışlardan kaçınmak zorundadır. Bu bağlamda işveren Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan rehbere göre önlemlerini almak durumundadır. İşveren sadece önlemleri almakla yetinmeyip bu süreçte çalışanların da önlemlere uyup uymadığını denetlemelidir.

İŞVERENİN SORUMLULUKLARINI YERİNE GETİRMEMESİ

Pandemi sürecinde bahsedilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda işveren çeşitli yaptırımlara tabii tutulur vardır. Bunlardan ilki işçinin çalışmaktan kaçınma hakkıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu md. 13’e göre “ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı iş yerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.”

İşçi çalışmaktan kaçınma hakkını tehlike devam ettiği sürece kullanabilir ancak işveren yükümlülüklerini yerine getirdiği takdirde işçi işe geri dönmekle yükümlüdür. Peki iş yerinde önlemlerin alınmaması nedeniyle virüse yakalanmak iş kazası olarak sayılır mı ? SGK konuyla ilgili olarak işçinin Covid 19'a yakalanmasının doğrudan ve her durumda iş kazası ve meslek hastalığı olarak tanımlanmasının doğru olmayacağını, işverenlerin yanı sıra çalışanların da önlemler bakımından sorumlu tutulması gerektiğini belirterek iş kazası olmaması için direnmektedir. İş yerlerinde önlemlerin alınmaması nedeniyle hayatını kaybeden işçiler düşünüldüğünde SGK'nın açıklaması yerinde değildir.

SONUÇ

Koronavirüs tüm dünyanın gündeminde olsa da hala çoğu alanda verilmiş bir yargı kararı bulunmamaktadır. Ancak işverenler, mümkünse faaliyet konusunu, çalışan sayısını ve çalışma düzenini dikkate alarak ilave koruyucu önlemler de almalıdır.