Kimler Özel Eğitime İhtiyaç Duyar

Özel Eğitim

Doğumdan ölüme kadar bireyin farklı gelişim dönemleri bulunmaktadır. Doğum ile birlikte başlayan evreler, ergenlik ve yetişkinlik ile devam etmekte ve yaşlılıkla da sona ermektedir. Dil, zihin, sosyal, duygusal, fiziksel gelişim alanları kendine özgü olan bu evrelerde bazı basamaklar gelişmediğinde ya da gerçekleştirmekte zorlanıldığında özel eğitim ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bireylerin özel olarak verilecek olan bu eğitimlere ihtiyaç duyması için birçok kavramın varlığından söz edilebilir. Ancak bireylerin kimler olduğu, bu durumun yaygınlığı, sınıflama ve sebepleri gibi bölümlerin kendine has özellikleri bulunmaktadır.

Kimler Özel Eğitime İhtiyaç Duyar?

İletişimsel, fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerde var olan özellikler sebebi ile normal gelişiminde farklılık gösteren ve normal okullarda verilen eğitimlerden yararlanamayanlar özel eğitim adı altında verilen eğitimlere tabi olmaktadır. Ayrıca normal eğitim hizmetlerinden yararlanan fakat yeterli olmayanlar tarafından özel olarak görevlendirilen personeller aracılığı ile bu hizmetler verilecektir. Özel hizmetlere dair yayınlanmış olan bir yönetmelik bulunmaktadır. Bireylerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile görevlendirilen personel, eğitim programları ve yönetmelikler vasıtası ile uygun olan ortamlarda uygun olan bireylere verilen eğitimleri kapsamaktadır.

Doğum öncesinde, doğum esnasında ya da daha sonradan gelişen ve çeşitli sebeplere bağlı olarak sosyal, duygusal ve fiziksel gelişimlerinde ölçme araçları ile yapılan incelemelerde gerileme, yavaşlama, ileride olma gibi sorunlar yaşayan bireylere bu tarz eğitimler verilmektedir.

Özel öğrenmede güçlük

Üstün ve özel yetenek

Dil ve konuşma güçlüğü

Zihinsel yetersizlik

Görmede yetersizlik

İşitmede yetersizlik

Yaygın gelişimsel bozukluk

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu

Bedensel yetersizlik, ortopedik yetersizlik ve süreğen hastalıklar

Özel eğitim almayı gerekli kirlerken genetik sebepler, kromozondan kaynaklanan sebepler, annelerin yaşı, beslenmesi, hamilelik esnasında sigara ve alkol kullanımı, annenin aldığı ilaçlar, akraba evlilikleri, riskli ve zor durumların yaşanması, aletli doğumlar, erken doğumlar gibi sebeplerden kaynaklı sorunların yanı sıra doğal afetleri, kazalar, fiziksel ve ruhsal travmalar, enfeksiyonlar ve geçirilen bulaşıcı hastalıklar da bu tür durumların tetikleyicisi olabilmektedir.

Özel Eğitimlerin Amaçları Nelerdir?

Türk milli eğitiminin temel amaçları ve ilkeleri göz önüne alındığında;

Bireye özgü eğitim programları belirlenir. Özel yöntemler, araç ve gereçler kullanılarak bu eğitim ihtiyacı ortadan kaldırılır. Bireyler ilgi ve yetenekleri doğrultusunda iş ve meslek hayatında gerekli olan eğitimleri alarak hayata kazandırılırlar.

Toplum içinde bağımsız bir şekilde yaşamaları ve kendilerine yetmede yetersiz kalan bireylerin yeterlilik seviyesine gelebilmesi için bazı becerilerinin geliştirilmesine yönelik olarak çalışmalar yapılır.

Toplum içinde birey olma rolünü gerçekleştiren, üretici ve mutlu bir birey olmaları yönünde faaliyet gösterilir.

Bu kapsamda özel eğitim için uygun olan bireyler yeterlilik, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda hizmetlerden faydalandırılacaktır. Eğitimlere erken aşta başlanır ve eğitim performansı dikkate alınarak bireylere akranları ile birlikte eğitim verilir. Yeterlilik ve özelliklere karar verildikten sonra disiplinler dikkate alınır, eğitim planları geliştirilir ve verilecek eğitimler bireyselleştirilir. Ailelerin de bu sürece olan katkısı için çalışmalar yapılır. Toplumsal etkileşim ve uyuma önem verilir.

Özel Eğitim Neyi Öğretir?

Normal ve genel eğitimden bazı noktalarda ayrışan özel eğitim yetersizlik sebebi ile olağan çocuklukların kendiliğinden öğrendiği gibi her şeyi öğrenemeyen, sistematik ve yoğun bir çaba gereken bireyler üzerine çalışılmaktadır. Giyinme, soyunma, yeme, içme gibi becerileri çocuklar aslında görerek taklit etmektedir. İçeriğin düzeni sebebi ile ayrılan özel hizmetlerde program içeriği de çocuklara uygun olarak ayrı şekillerde belirlenmektedir. Yetersizlik ve engel gibi sebeplerden dolayı bireylerin yaşadıkları güçlüklerin ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır.

HALİL KÖKEN

Özel Eğitim Uzmanı

Dip TES No:31004