Okul Olgunluğu Nedir? Okul Uyumsuzluğun Belirtileri Nedir?

Okul olgunluğu, okula hazırlanırken çocuğun fizyolojik, çevresel ve zihinsel anlamda belirli bir düzeyde gelmesi, okulda kendisinden beklenilenleri başarılı bir şeklide yerine getirmeye hazır olmasıdır.

Okula uyumsuzluğun belirtileri okula başlayacak çocuktan çocuğa değişiklik gösterebilmektedir. En sık görülen belirtiler arasında çocuğun anne-baba ya da bakım veren kişiden ayrılmak istememesidir. Böyle durumlarda çocuğun okulda kendisinden beklenenleri uygun şekilde karşılayıp, karşılayamadığını değerlendirmek gerekmektedir.

Bunu değerlendirmek için okul olgunluğu testi uygulanabilmektedir.

Okul Olgunluğu Nedir?

Okul olgunluğu; çocuğun fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimi açısından belirli bir düzeye gelmesi, okulda kendisinden beklenilenleri başarılı bir şekilde yerine getirebilecek durumda olması olarak tanımlanır.

Okul olgunluğu çocuğunuzun okula hazır olup olmadığını belirleyen bir faktördür.

Bu yüzden okul olgunluğu testi yapılmaktadır.
Okula karşı geliştirilen ilk yıllardaki olumsuz algı kişinin tüm akademik ve ruhsal yaşantısına etki eder. Ebeveynler, çocuklarının tüm gelişim alanlarında yaşıtlarına paralel gelişim sergilediğinden emin olmalıdır.
Bu süreç çocuğun okula başlayana kadar olan genel gelişim süreciyle ilgilidir.

Okula Uyumsuzluğun Belirtileri Nelerdir?

Okul uyumsuzluğunun belirtileri aşağıdaki durumlarda gerçekleşmektedir.

• Anaokulu ve ilkokula yeni başlayan çocuklarda daha çok ayrılma anksiyetesi şeklindedir. Çocuk, anne-baba ya da bakım veren kişiden ayrılmak istemez. Özellikle ailesi tarafından bağımlı yetiştirilen çocuklarda görülür.
• Aşırı koruyucu ebeveynler, çocuğun bireyselleşmesini engeller. Çocuğun sosyal ortamlarda kendine güveni azdır. Yalnız kalınca nasıl davranacağını bilemez, korkar.
• Okuldaki bir duruma gösterdiği tepki şeklinde olabilir. Öğretmenin tavrı, arkadaşlarının alay etmesi gibi…
• Psikiyatrik bozukluklarda ( Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu/Özel Öğrenme Güçlüğü/ Zeka Engeli/ Davranım Bozukluğu/ Depresyon-sosyal fobi vb.)çocuk belli alanlarda yetersizlik yaşıyorsa, zor öğreniyorsa, kendine güveni azsa, uyum sorunları yaşar.
• Aile içi iletişim sorunları-boşanma-kardeşin evde kalması-kardeş kıskançlığı-ailede ölüm, kaza, hastalık gibi nedenler de okul reddine sebep olabilir.

Yukarıda belirtilen durumlara ailenin baskısı da eklenirse, çocuk zorlanır.

Bu davranışından dolayı yargılanırsa, anksiyetesi artar, panik içine girer ve okul isteksizliği, okul fobisine dönüşebilir.

Sebep olarak öğretmenden korktuğunu, arkadaşlarıyla anlaşamadığını söyleyebilir.
Okul fobisi yaşayan çocuklarda, iştahsızlık, uyku düzensizliği, huzursuzluk, alınganlık, sinirlilik, utangaçlık, içe kapanım, okul etkinliklerine ilgisizlik görülebilir.

Okula gitmediği sürece, okula başlama güçleşir. Ailenin "Bir süre bekleyelim, geçer belki" yaklaşımı yanlıştır.

Bu şekilde sorun daha da büyüyebilir. 
Korkutma, tehdit, şiddet, yargılama kullanılmamalıdır.

Çocuk, onu rahatsız eden bir duruma karşı duygusal bir tepki vermektedir.

Bunu fark edip, onu anlamaya çalışmak en doğru yaklaşımdır.

Çocukla empati kurmak, onu anlamaya çalışmak gerekir.
Okul reddine hangi durum ve duygunun neden olduğunu bulup, bu sorunun çözülmesi için çalışılmalıdır.
Ailenin, çocuğun okula devamıyla ilgili kararlı olması gereklidir.

Fakat çocuğa, bu sorunun tüm aileyi ilgilendirdiği, sadece çocuğun sorunu olmadığı hissettirilmelidir.
Öğretmen ve ailenin sıkı iş birliği içinde olması gereklidir.

Öğretmenin güven verici ve zorlayıcı olmayan tarzı önemlidir.

Gerek duyulması halinde Psikiyatrik ya da Özel Eğitim desteği alması gerekiyor mu klinik olarak değerlendirilerek süreci doğru takip etmek gereklidir.

 HALİL KÖKEN

Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

Özel Eğitim Uzmanı

Dip TES No:31004