Uyaran Eksikliği

Uyaran, çevreden maruz kalınan her şeydir ve çocuğun gelişiminde kilit rol oynar. Hareket, duyu, tat, sesler, şekiller, görseller, girilen sosyal ortamlar, anne-babayla geçirilen zaman, oyunlar vb. birer uyarandır.

Çocukların uyaranları almaya en duyarlı olduğu yaş 0-3 yaşlarıdır. Bu yaşlar arasında çocuğa ne kadar çok uyaran verilirse çocuğun beynindeki nöral aktiviteler o kadar artacaktır.

Uyaran eksikliği özellikle 0-3 yaş döneminde çocuğun bu uyaranlara az maruz kalmasıyla ortaya çıkar.

Bakıcıyla büyüyen, TV/tablet/telefonla çok vakit geçiren çocuklarda görülür. Bu tip durumlarda çocuk diğer uyaranlara kendini kapatır ve bu zamanla süreklilik kazanır. 2 yaşından sonra gelişimlerinde sıkıntılar görülmeye başlanır.

Kelime hazneleri çok azdır ya da hiç konuşamıyordur. Sesli uyarılara cevap vermediği için ebeveynler ilk etapta çocuklarında işitme sorunu olduğu zannedebilir.

Uyaran eksikliği, otizmle çok karıştırılabilen bir durumdur.

Uyaran eksikliği olan çocukların sosyal iletişimi otizimli çocuklara kıyasla daha iyidir. Sınırlı da olsa göz teması kurabilirler ve isimlerine tepki verebilirler.

Uyaran Eksikliği Belirtileri:

Göz kontağını sınırlı/canı istediğinde kurar.

Konuşması yaşıtlarına göre geridir.

Akranlarıyla iletişiminde problem vardır.

İstediği olmayınca ciddi ağlama krizlerine girer.

İnatçı ve dirençlidir.

Sosyal uyum problemi yaşar.

İsmine tercihsel olarak tepki verir.

Sosyal iletişim ve etkileşimi azdır.

Anne-Babalar Ne Yapmalı?

Çocuğunuzu mümkün olduğunca çok uyarana maruz bırakın.

Çocuğunuzla konuşurken onun hizasına eğilin ve göz kontağı kurmaya çalışın.

Özellikle 0-2 yaşları arasında TV/tablet/telefon gibi teknolojik aletlerden uzak tutun.

Çocuğun hareketlerine olanak tanıyın ve onu engellemeyin.

Sık sık dışarıya çıkartın.

Görsel-işitsel oyun ve materyallere ağırlık verin.

Onunla şarkılar söyleyin.

Ev ortamını ona göre düzenleyin.

Çocuğunuzu cesaretlendirin.

Sık sık hikâye/masal okuyun.

Yaşına uygun oyun grubuna/kreşe verin.

Çocuğun sosyal gelişimini destekleyin.

Çocuğunuzla sürekli konuşun.

Gelişimini takip edin.

İlk etapta dil ve konuşma becerisine kıyasla daha çok sosyal gelişimine yoğunlaşın.

Uyaran eksikliği uzman desteğiyle çözüm bulunabilen bir durumdur ve kesin tanıyı koyabilecek kişi uzmanlardır.

Eğer belirtiler önemsenmezse ilerleyen dönemlerde çocukta daha farklı tanılar görülebilir.

Aile, uzmanın verdiği eğitim planına uymalıdır.

Çünkü en iyi öğrenme ev ortamında olandır ve çocuk en çok anne babadan öğrenir. Ebeveynler uzmanla sürekli temasta olmalı ve süreç etkileşim halinde yönetilmelidir.