ISO 9001: 2015 kalite yönetim sisteminin ne olduğu, neden önemli öncelikler arasında yer alması gerektiğini bu makalede derinlemesine irdeliyoruz. Kalite yönetim sisteminin etkin varlığından söz edebilmek ancak anlamıyla idrak edildiğinde mümkün olacaktır.

Risk temelli düşünme yapısını benimseyen ve işletmeleri sürekli daha ileriye yürümesini müşteri memnuniyeti ile birlikte sağlayabilen bu sistemin günümüz şartlarında kuruluşlar için artık bir lüks değil zaruri bir ihtiyaç olduğunu söylemek oldukça yerinde olacaktır.

ISO 9001: 2015 nedir?

ISO 9001, Kalite Yönetim Sistemlerine adanmış uluslararası bir standarttır. Müşterilerin ve diğer ilgili tarafların gereksinimlerini ve beklentilerini tutarlı bir şekilde karşılayan ürünleri ve hizmetleri mümkün olan en verimli şekilde sağlamak isteyen herhangi bir kuruluş için kaliteyi iyileştirmek için bir çerçeve ve bir anlayış sözlüğünü ana hatlarıyla belirtir.

Kalite yönetim sistemi, müşteri memnuniyeti ve faaliyet verimlilik hedefini destekleyen tüm süreçlerin, kaynakların, varlıkların ve kültürel değerlerin toplamıdır. İlk olarak 1987'de yayınlanan en son güncelleme revizyonu ile, ISO 9001: 2008'in yerini almıştır.

ISO 9001: 2015, bir kuruluşun hedeflerinin ne olması gerektiğini veya bunlara nasıl ulaşılacağını belirlemez. Başka bir deyişle, kimseye işlerini nasıl yürüteceğini söylemez. Her kuruluşun, hedeflerinin ve standarda bağlılığının ne olması gerektiğini kendisi için tanımlamasına izin veren esnek bir standarttır.

ISO 9001: 2015, maliyetleri düşürmek, yeni fırsatlar yaratmak, düzenleyici gereksinimleri karşılamak ve kuruluşların müşterilerin bulunduğu yeni pazarlara açılmalarına yardımcı olmak amacıyla organizasyon genelinde süreçleri hizalayarak ve düzene sokarak verimlilik yaratmak için kullanılabilecek kılavuz ilkeleri tanımlar. ISO 9001 sertifikasıtalepleriniz için bu linke tıklayabilirsiniz.

Uluslararası standartlar örgütü kuruluşunuz için doğrudan başvuru ile size ISO 9001: 2015 için sertifika vermez. Bunun yerine kuruluşlar, KYS uygulamalarını ISO gerekliliklerine göre denetlemek için bağımsız bir sertifikasyon kuruluşu yetkilendirmektedir. Herhangi bir büyüklükteki kuruluş, özel kalite kaynakları bulunmayan daha küçük olanlar da dahil olmak üzere bu standardı onaylayabilir.

Neden yeni bir versiyona ihtiyaç duyuldu?

ISO, güncel olmalarını ve dünya çapındaki kuruluşların ihtiyaçları ile ilgili olmaya devam etmelerini sağlamak için tüm standartları düzenli olarak gözden geçirir. ISO 9001'in önceki büyük yenilemesi 2008'de yapılmıştı. Bu çok uzun zaman önce gibi görünmese de tüketiciler için teknoloji, ürün ve hizmetlerin mevcudiyetindeki katlanarak artış ve küresel tedarikin boyutu ve karmaşıklığı. ISO'nun 9001'i birkaç yeni gereksinimi karşılaması gerektiği anlamına geliyordu. Ürün ve hizmetlere yönelik müşteri talepleri ve bunları karşılayabilen, her geçen gün büyüyen şirketlerin marka itibarları üzerindeki etkisi ve bu gelişmiş beklentileri karşılamak için ISO 9001 gerekli.

ISO 9001: 2015, Eylül 2015'te yayınlandı ve halihazırda standartlar tarihinde en çok benimsenen standarttır. ISO 9001: 2008 sertifikasına sahip 1 milyondan fazla şirketin yeni standarda geçmesine yardımcı olmak için ISO, ISO 9001: 2008 sertifikasının geçerliliğini koruyacağı üç yıllık bir geçiş dönemi belirledi. Bu geçiş Eylül 2018'de sona erecek. ISO 9001: 2015 standard geçişiyle2018'den sonra, ISO 9001: 2008 sertifikasına sahip olan ve ISO 9001: 2015 sertifikasına sahip olmayan şirketlerin yeni standarda yeniden sertifika geçişine kadar ISO 9001 sertifikasını kaybedeceklerini unutmamak önemlidir.

Pek çok kuruluş çalışanı, "ISO standardı" terimini duymuş ve ISO'nun ne olduğunu ve nasıl standardizasyonun koruyucusu haline geldiğini merak etmiştir. ISO (Yunanca ISOS yani "eşit" anlamına gelir), merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan bir sivil toplum kuruluşu olan "Uluslararası Standardizasyon Örgütüdür". Küresel pazarda yeniliği teşvik ederken ürün güvenliğini ve kalitesini garanti eden gönüllü standartlar geliştirmeye adanmıştır. ISO, Londra'daki İnşaat Mühendisleri Enstitüsü'nde 25 ülkeden delegelerin endüstriyel üretim için uluslararası standartları koordine etmek için bir araya geldiği bir toplantıdan sonra, 1947'den kalmadır.

ISO'nun temel misyonu, dünya çapındaki kuruluşlara ortak özellikler, terimler, standartlar ve ölçüm birimleri sağlamaktır. ISO, sertifika veya uygunluk değerlendirmesi sağlamaz. Daha ziyade, dünyanın her yerinden her sektördeki her kuruluşun, teknoloji ve üretimden gıda güvenliği, sağlık hizmetleri ve tarıma kadar her şey için ortak bir dile ve ortak beklentilere sahip olmasını sağlamak için küresel ticareti ve yeniliği kolaylaştırır. ISO standartları kuruluşlara çevresel, ekonomik ve toplumsal düzeyde fayda sağlamaktadır.

ISO'nun genel yaklaşımı, üye ülkeler için aşağıdaki temel girişimler üzerine inşa edilmiştir:

• Fikir liderliği sağlayarak ve en iyi uygulamalarla ilgili farkındalığı teşvik ederek standardizasyon ve kamu politikası arasındaki bağları güçlendirmek.
• En iyi uygulamaları uygulayarak ulusal standardizasyon stratejilerinin belirlenmesi ve oluşturulması.
• Finansmanını yönetirken organizasyonlarının verimli çalışmasını sağlamaksürdürülebilirlik ve risk yönetimi.
• Tüm standardizasyon projelerine kilit paydaşların katılımını ve onlarla işbirliğini sağlamak.

ISO, 776 teknik komite ve alt komite ile dünyanın dört bir yanından 161 standart kuruluşundan oluşmaktadır. Yıllık Genel Kurul, Ana Yöneticiler, Geliştirme Komiteleri, Teknik Yönetim Kurulu ve diğer çeşitli komiteler ve alt komitelerin genel yetkisidir.

ISO, “Dünya Standartları İşbirliği'nin” bir parçası olarak Uluslararası Elektroteknik Komisyonu ve “Uluslararası Telekomünikasyon Birliği” ile ve ticaret engellerini azaltmak için uluslararası standartları kullanmak için Dünya Ticaret Örgütü ile ortaklaşa çalışır. ISO 700'den fazla uluslararası, bölgesel ve ulusal kuruluşla işbirliği yapar ve ilkokul seviyesinden üniversite düzeyine kadar dünyanın dört bir yanındaki eğitim kurumlarına pedagojik materyal sağlar.

ISO teknik komiteleri, belirli pazarların ihtiyaçlarına göre standartlar oluşturma stratejisini belirler. Teknik komite ilk taslağı oluşturur ve ardından yorumlar, tartışma ve revizyon için diğer üyelerle paylaşır. Tekliften yayına yeni bir standart geliştirmek genellikle yaklaşık üç yıl sürer ve aşağıdaki temel ilkelere bağlıdır:

• ISO, endüstri paydaşlarından gelen taleplere yanıt olarak veya açık pazar taleplerini karşılamak için standartlar geliştirir.
• ISO, uluslararası uzmanların görüşlerine dayalı olarak standartlar geliştirir. Teknik komite daha sonra standartların kapsamına ve içeriğine karar verir.
• ISO, tüketici dernekleri, akademisyenlerve kamu sektörü dahil olmak üzere çok sayıda paydaşı içeren bir sürece göre standartları geliştirir.
• ISO, fikir birliğine dayalı standartlar geliştirir ve tüm geri bildirimleri ve revizyon taleplerini hesaba katar.

ISO’nun 7 temel kalite ilkesi

Bu ilkeler, kuruluştaki Kalite Yönetimi ile ilgili tüm kararlar için stratejik temel oluşturur ve ISO 9001: 2015 dilinin tüm yönleriyle aşılanmıştır. Her kuruluş, gelişiminin çeşitli aşamalarında her prensibi farklı bir şekilde benimsenmelidir.

ISO 9001: 2015, yukarıda verilen stratejik ilkeleri tamamlayan bir taktik unsurlar alt kümesini içerir. ISO 9001: 2008'de önemli bir ilerlemeyi temsil eden bu beş unsur şunlardır:

PÜKOyaklaşımının anlaşılması

• Risk temelli düşünme
• Liderlik katılımı
• Birleşik yapı ve
• Açıklığa kavuşturulmuş dokümantasyon gereksinimleri.

Unsurların tümü tamamlayıcı niteliktedir ve ISO 9001: 2015 dokusuna yüksek oranda entegre edilmiştir. Bu nedenle, bunları birbirinden izole olarak tartışmak biraz yapaydır ve standardın organik kalitesini yanlış ifade etme tehlikesi taşır. Bunu sağlamak için, her bir öğenin kısa bir arka planına bakacağız ve genel entegrasyonlarını vurgulamak için yapıyı bir tablo formatında özetleyeceğiz.

PÜKO sürekli iyileştirme döngüsü oluşturmak için süreçleri ve sistemleri yöneten bir süreç yaklaşımıdır. Kalite yönetim sistemini bütün bir sistem olarak görür ve kalite yönetim sisteminin planlama ve uygulamadan kontrol ve iyileştirmeye kadar sistematik yönetimini sağlar.

Müşteri memnuniyeti elde etme ve dolayısıyla bir kuruluşun müşteri gereksinimlerini karşılama yeteneklerinde daha yüksek düzeyde müşteri güveni elde etmesine yardımcı olmak isteyen her kuruluşun ISO 9001: 2015 yaklaşımını benimsemesi gerekmektedir.