Lykos Vadisi’nin 52 eseri Denizli’de ilk kez sergilendi

Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde yürütülen “102. Yılda 102 Sergi: Cumhuriyetin Işığında Anadolu’nun Kültürel Mirasına Yolculuk” projesinin 102. ve son sergisi Lykos’un Antik Yüzleri, Denizli Büyükşehir Belediyesi Nihat Zeybekci Kongre ve Kültür Merkezi’nde kapılarını açtı. Laodikya, Hierapolis, Tripolis ve Tabae antik kentlerinden çıkarılan 52 seçkin eser, Denizlili sanatseverlerle ilk kez buluştu.

DENİZLİ’DE 52 ANTİK ESER İLK KEZ SERGİLENDİ

Sınırları içerisindeki 19 antik kent ile Türkiye’nin en önemli arkeolojik merkezlerinden biri olan Denizli’de, Laodikya, Tripolis, Hierapolis ve Tabae kazılarında gün yüzüne çıkarılan 50 heykel ile Denizli Müze Müdürlüğü tarafından müsadere edilen 2 bronz eser, Lykos’un Antik Yüzleri başlığı altında bir araya getirildi.

Toplam 52 antik heykel, lahit parçası ve kabartma, Lykos Vadisi’nin binlerce yıllık tarihine ışık tutan özgün örneklerden oluşuyor. Sergi, dönemlerinin sanat anlayışını, inanç dünyasını ve toplumsal yaşamını yansıtan heykeltıraşlık eserleri tek bir çatı altında sunuyor.

Açılış programına Denizli Valisi Ömer Faruk Coşkun, Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz, AK Parti Denizli İl Başkanı Muhammet Subaşıoğlu, İl Kültür ve Turizm Müdürü Adem Özel, Pamukkale Kaymakamı Uğur Bulut, Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Celal Şimşek ve antik kent kazı başkanları katıldı.

DENİZLİ AÇIK HAVA MÜZESİ NİTELİĞİNDE

Açılışta konuşan İl Kültür ve Turizm Müdürü Adem Özel, hem serginin anlamını hem de Denizli’nin kültürel miras zenginliğini vurguladı:

“Kültür ve Turizm Bakanlığımız öncülüğünde hayata geçirilen '102. Yılda 102 Sergi: Cumhuriyetin Işığında Anadolu'nun Kültürel Mirasına Yolculuk' projesi kapsamında Denizli Büyükşehir Belediyemiz, Laodikya Kazı Başkanlığımız ve Denizli Müze Müdürlüğümüz iş birliğiyle düzenlenen 'Lykos'un Antik Yüzleri' sergisinin açılışı vesilesiyle sizlerle bir arada bulunmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Değerli misafirler, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün veciz ifadesiyle; Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür. Bu anlayış doğrultusunda tarihine ve kültürel mirasına sahip çıkan toplumlar, geleceğini de sağlam temeller üzerine inşa eder. Denizlimiz Hierapolis, Laodikya, Tripolis ve Tabae gibi insanlık tarihine ışık tutan antik kentleriyle, sahip olduğu arkeolojik zenginlikler sayesinde adeta bir açık hava müzesi niteliğindedir. Bugün açılışını gerçekleştirdiğimiz bu sergi, Denizli Müze Müdürlüğü envanterine kayıtlı 52 seçkin eseri sanatseverlerle buluşturarak bu eşsiz mirastan kıymetli bir kesiti gözler önüne sermektedir. Bizler Kültür ve Turizm Bakanlığımızın koordinasyonunda sahip olduğumuz bu zengin arkeolojik mirası korumayı, tanıtmayı ve gelecek nesillere en doğru şekilde aktarmayı temel bir sorumluluk olarak görüyoruz. Bu sergi de söz konusu çabanın bir yansımasıdır. Bu vesileyle serginin hazırlanmasında emeği geçen başta Bakanlığımız olmak üzere, Büyükşehir Belediyemize, Kültür ve Turizm Müdürlüğümüze, Müze Müdürlüğümüze, Kazı Başkanlığımıza ve emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum. Lykos'un Antik Yüzleri sergisinin ilimize hayırlı olmasını temenni ediyor, tüm hemşehrilerimizi ve sanatseverleri bu eşsiz sergiyi ziyaret etmeye davet ediyor, sizleri saygıyla selamlıyorum."

LYKOS VADİSİ’NDE 1 MİLYON 200 BİN YILLIK İNSAN İZİ

Laodikya ve Hierapolis kazılarının başkanlığını da yürüten PAÜ Arkeoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Celal Şimşek, konuşmasında Lykos Vadisi’nin tarihsel derinliğine dikkat çekti, serginin ortaya çıkış sürecini anlattı:

“Bugün gerçekten yıllarca arkeoloji mesleğine emek vermiş birisi olarak çok gururluyum ve heyecanlıyım. Bu coğrafyada insan yaşamı 1 milyon 200 bin yıl önce başlamış ve kesintisiz olarak devam etmektedir. Binlerce yıl öncesinde Lykos Vadisi önemli uygarlıklara ev sahipliği yapmış; muhteşem planlı kentler kurulmuş, sanat, kültür, spor, eğitim, sağlık, ticaret alanlarında antik dünyada haklı ve önemli bir konuma sahip olunmuştur. Bu coğrafya insanı şimdi de modern Denizlimizde olduğu gibi tarih boyunca çok çalışmış ve hep üretmiştir. Bunların kanıtı olarak vadi içindeki Laodikeia, Hierapolis, Tripolis, Colossae yerleri ve önemleri bakımından çok farklıdır. Lykos Vadisi insanları günümüzde de hayranlıkla bakakaldığımız muhteşem planlı alt ve üst yapısıyla mükemmel olan kentler kurmuşlar ve bu kentlerin yapılarını heykeltıraşlık eserleriyle süslemişlerdir. Yine eğer binlerce yıl öncesine zaman tünelinde seyahat edeblseydik, bu çalışkan insanların kentleriyle, üretimleriyle, sanatlarıyla, kültürleriyle gurur duyduklarını görebilir ve daha iyi algılayabilirdik. Lykos Vadisi'nin maharetli sanatçıları binlerce yıl öncesinde bronz ve mermere şekil vererek adeta canlandırmışlar ve emsalsiz sanat eserleri ortaya koymuşlardır. Böylece bizler en az 2000 yıl öncesinde üretilen bu sanat eserlerini görüyoruz, dokunabiliyoruz ve adeta sanatçıların usta elleriyle temasa geçerek selamlaşıyoruz."

SERGİNİN HİKÂYESİ VE AMAÇLARI ANLATILDI

Prof. Dr. Şimşek, Lykos’un Antik Yüzleri Sergisi’nin nasıl şekillendiğini de detaylarıyla anlattı:

“Heykel sergisinin hikayesi Müze Müdürümüz Sayın Hulusi Ünsal'ın makamında Profesör Doktor Bahadır Duman ile ziyaretimizde başlamıştır. Akabinde Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Denizli Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanan protokolle Bakanlığımızın '102. Yılda 102 Sergi: Cumhuriyetimizin Işığında Anadolu'nun Kültürel Mirasına Yolculuk' kapsamında hazırlanarak gerekli makam olurları alınmıştır. Lykos'un Antik Yüzleri temasıyla Müze, Laodikeia ve Tripolis ekiplerinin kısa sürede koordineli çalışmalarıyla 102. sergi olarak oluşturulmuştur. Bu nedenle temaya uygun çeşitli antik yüzler seçilmiştir. Serginin ana hedeflerinden birisi de şimdi burada 52'de 1'ini göreceğiniz sadece heykeltıraşlık eserlerini ziyaretçilerle buluşturmak ve Denizli'de merkezde olmak üzere Laodikeia ve Hierapolis içlerinde birer arkeoloji müzesi yapılmasının düşüncesinin altyapısını tesis etmektir."

Çalışmaların kapsamına ilişkin bilgiler de paylaşan Şimşek, Denizli’de yürütülen kazı faaliyetlerine değindi:

“Denizli ilimizde halen Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile sekiz, Müze Müdürlüğü başkanlığında ise üç olmak üzere 11 farklı kazı alanında çalışmalar sürdürülmektedir. Bakanlığımızın 102 çerçeve programı kapsamında hazırladığımız 52 adet eser içinde 50'si ilk kez sergilenmektedir. Bunların büyük kısmını Laodikeia ve Tripolis buluntuları oluşturur. Bunun yanında sergide 9 adet Hierapolis, 3 adet Tabae ve 2 adet müsadere yoluyla müzeye kazandırılan bronz eserler yer alır. Sergide heykel ve kabartmaların çeşitliliği üzerinde durularak farklı eserlerin görülmesine imkan sağlanmıştır. Anıtsal yapılardan çıkartılan eserlerin bir kısmı geçici olarak şu anda Cumhurbaşkanlığımızın Millet Kütüphanesi'nde sergi salonunda sergilenmektedir. Eserlerin çoğunluğu Milattan Sonra 1. ve 2. yüzyıla tarihlenmekte olup bunun yanında bir kısmı ise Milattan Sonra 4. ve 5. yüzyıllara ait yönetici heykelleridir. Serginin açılmasına başta izin veren Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Mehmet Nuri Ersoy nezdinde Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürümüz Sayın Birol İnceciköz'e sonsuz teşekkür ederiz. Sergiyle ilgili her türlü desteğini yanımızda gördüğümüz Valimiz Sayın Ömer Faruk Coşkun'a, serginin Nihat Zeybekci Kongre ve Kültür Merkezi'nde yapılmasını sağlayan Denizli Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Bülent Nuri Çavuşoğlu'na ve Rektörümüz Profesör Doktor Mahmut Güngör'e çok teşekkür ederiz. Serginin hazırlanmasında gerçekten büyük emek sarf edildi. Bunun için Müzeler Dairesi Başkanlığına, Büyükşehir Belediyemizin çalışanlarına ve Genel Sekreterimiz Sayın Bülent Bozbaş ve Genel Sekreter Yardımcımız Sayın Özgür Başkurt'a, İl Kültür ve Turizm Müdürümüz Sayın Adem Özer'e, Denizli Müze Müdürü ve uzmanlarına özellikle de Murat, Elvan, Meral, Neslihan, Pınar, Esma, Gizem ve Özgür'e, Laodikeia ve Tripolis Kazısı Başkanlıkları ve ekiplerine özellikle de Ayşen, Emin, Fatma, Emre, Eda, Arzu'ya ve Hakan'a..."

ÇAVUŞOĞLU: GEÇMİŞİNİ UNUTANLAR DOĞRU YOLCULUĞU TAMAMLAYAMAZ

Programın sonunda konuşan Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu, Denizli’nin turizm vizyonu ve kültürel mirasa bakışını anlatırken, serginin müzeye dönüşmesi temennisinde bulundu:

“Sevgili dostlarımız, değerli hemşehrilerimiz; öncelikle hepinizi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum, hepiniz hoş geldiniz. Güzel bir yolculuğa çıkmakta yol arkadaşı olmak bizim için mutlulukların en büyüğü. Biz her zaman söylediğimiz gibi şehrimizin turizm anlamında ayağa kalktığı, yolculuğuna her geçen gün hızlı adımlarla ilerlediği bir şehir hayalimiz vardı. Bugün hayal yolculuğumuzda yeni bir adımda hep beraber birlikteyiz. Ve bu yolculuğu büyütmekteki amacımız ve kararlılığımızın her geçen gün arttığını bilmenizi isterim. Çünkü biz bu bulunduğumuz şehirde her sokağında ve her karışında turizmin, tarımın, doğanın bir arada olabildiği bir şehirde yaşıyoruz. Ve bu şehri geçmişiyle geleceğinin köprüsünü doğru adımlarla kuramazsak gelecek nesillere sağlıklı, güzel bir gelecek bırakmayı başaramayız. Onun için biz biliyoruz ki geçmişini unutanlar gelecek nesillerde, gelecekteki yüzyıllarda doğru yolculuğunu tamamlayamazlar."

Başkan Çavuşoğlu, kentin ortak akıl ve birliktelik duygusuyla yönetilmesi gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti:

“Bulunduğumuz şehrin geçmiş anlamında, tarihi zenginlikler anlamında Türkiye'nin birçok yerine örnek olabilecek güzellikleri var. Hep birlikte bu güzelliklerin daha bilinir, daha görünür kalmasını sağlamak hepimizin en büyük görevlerinden biri. Çünkü biz biliyoruz ki bu şehri 'ben'lerle değil 'biz'lerle yönettiğimizde, hep beraber el birliği yaptığımızda gelecek nesillere daha keyifli bir memleket bırakmayı hep beraber başaracağımıza inanıyoruz. Çünkü bizim öyle bir güzel, öyle bir büyük yürekli bir liderimiz vardı ki; onun açtığı o yolda, sanatın yolculuğunda hep beraber yürüyeceğiz. Çünkü o 'ben' değil 'biz' diyenlerin Türkiye'si hayalini ve yolculuğunu kendileri için değil, gelecek nesillerin mutlulukları için hayatlarını feda etmekten çekinmedikleri için bugün biz buralarda birlikte ve kardeşçe yaşayabiliyoruz. Onun için burada bu ülkenin kurucusu ve kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e bir kez daha şükran, minnet ve saygıyla andığımızı ifade etmek istiyorum."

DENİZLİ’YE YENİ BİR MÜZE HAYALİ

Konuşmasının sonunda serginin kalıcı bir müze fikrine dönüşmesini arzu ettiklerini belirten Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı:

“Hep beraber bugün her ne kadar adını sergi desek de umut ediyoruz sayın valim, bunun müzeye dönüştüğünü de birlikte göreceğimiz bir Denizli'yi de birlikte yaşatacağımıza da inanıyoruz. Bu anlamda bu yolculuğumuzda umutlarımızın daha da artmasına vesile olan, bugün sergi adıyla başladığımız yolculuğumuzun şehrimize hayırlı olması dileklerimle hepinizi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum. Hoşça kalın, dostça kalın, Allah'a emanet olun."

102 SERGİLİK KÜLTÜR HAMLESİNİN SON DURAĞI DENİZLİ OLDU

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz, “Cumhuriyetin 102. yılında 102 Sergi” projesinin ülke çapındaki etkisini anlattığı konuşmasında, Denizli’nin bu büyük kültür yolculuğunun final durağı olduğuna dikkat çekti:

“Kültür mirasımız etrafında buluştuğumuz bu anlamlı günde sizlerle bir arada olmaktan duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum. Bugün burada yalnızca bir serginin açılışını gerçekleştirmek üzere değil, bir yıl boyunca ülkemizin dört bir yanında büyük bir özveriyle yürüttüğümüz kapsamlı bir kültür projesinin son durağında sizlerle buluşmanın mutluluğunu ve gururunu paylaşmak üzere bir araya gelmiş bulunuyoruz. 19 Şubat 2024 tarihinde Sayın Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy'un Ankara Etnografya Müzesi'nde açılışını yaptığı 'Doğadan Sanata Ahşap Sergisi' ile başlattığımız 'Cumhuriyetin 102. yılında 102 sergi: Cumhuriyetin ışığında Anadolu'nun kültürel mirasına yolculuk' projemizin 102. ve son sergisini bugün hak ettiği üzere Denizli Müze'mizde yapmış olacağız. Proje kapsamında 46 ilimizde 85 devlet müzesi, 17 özel müzenin katılımıyla toplam 8.163 eser ziyaretçilerimizle buluşturuldu. Bu eserlerin önemli bir bölümünü müze depolarında titizlikle korunan ya da kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılan ve ilk kez sergilenen nitelikli eserler oluşturdu."

İnceciköz, projenin müzelere ilgiyi artırdığını ve toplumsal farkındalığı güçlendirdiğini vurguladı:

“Bu süreç yalnızca eserlerimizi görünür kılmakla kalmadı, aynı zamanda müzelerimize olan ilgiyi de belirgin bir biçimde artırdı. Sergilerin düzenlendiği illerde ziyaretçi sayılarında dikkat çekici artışlar gözlemlendi. Kültürel mirasımıza yönelik toplumsal farkındalığın da güçlendiğini memnuniyetle belirtmek isterim. Bu yıl süreli sergilerimizle birlikte proje kapsamındaki müzelerimizi ziyaret eden kişi sayısının 8.583.518'e ulaşması toplumumuzun kültürel mirasasına gösterdiği ilginin en somut göstergelerinden bir tanesi olmuştur. Bugün açılışını gerçekleştirdiğimiz Lykos'un Antik Yüzleri sergisi de bu geniş ve kapsayıcı vizyonun çok kıymetli bir parçasıdır. Paleolitik dönemden Osmanlı'ya uzanan köklü geçmişiyle Denizli; antik kentleri, höyükleri ve arkeolojik alanlarıyla kültürel mirasımız içinde müstesna bir yere sahiptir. Bakanlığımızın izin ve destekleriyle kazı başkanlarımızın büyük bir emek ve özveriyle yürüttüğü kazı restorasyon çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılan bu eserler Denizli'nin ve ülkemizin tarihine ışık tutmaya devam etmektedir. Laodikeia, Tripolis, Tabae, Hierapolis antik kentlerinde yürütülen kazılarda gün yüzüne çıkarılan, uzun yıllar Hierapolis Arkeoloji Müzesi depolarında özenle korunan Helenistik ve Roma İmparatorluk dönemine ait 52 seçkin heykeltıraşlık eseri ilk kez bu bütünlük içinde ziyaretçilerimizle buluşturulmaktadır. Bu eserler dönemlerinin sanat anlayışını, toplumsal yaşamını ve inanç dünyasını yansıtan son derece değerli örneklerdendir."

Genel Müdür İnceciköz, projenin tamamlanmasında emeği geçen tüm kurum ve kişilere teşekkür ederek konuşmasını noktaladı:

“Bu serginin hayata geçirilmesinde emeği geçen başta kazı başkanlarımıza, Müze Müdürlüğü personelimize, Denizli Büyükşehir Belediyemize ve valiliğimize çok teşekkür ediyorum. Ayrıca projenin ilk gününden bu yana süreci büyük bir özveriyle yürüten Genel Müdürlüğümüz Müzeler Dairesi Başkanlığı, Sergiler Şube Müdürlüğü'ne, katkı sunan tüm müzelerimize, bölge laboratuvar müdürlüklerimize, iş birliği yaptığımız belediyelere, sahada, depolarda ve hazırlık süreçlerinde görev alan tüm çalışma arkadaşlarıma şükranlarımı sunuyorum. 102 sergisi projesi ülkemizin dört bir yanında ortaya konan büyük bir ortak emeğin ürünü olarak başarıyla tamamlanmıştır. Katılımlarınız için teşekkür ediyor hepinizi saygı ve muhabbetle selamlıyorum."