Evlilik korkusu (Gomofobi) nedir? Nasıl geçer?

Gomofobi, bireyin evlilik ya da bir ilişkiyi sürdürme durumundan aşırı oranda korkması olarak karakterize edilmiş olan bir fobi türüdür. Bağlanma korkusu gibi diğer korkulardan ayrılan tarafı, evlilik fikri düşünüldüğünde dahi gomofobisi olan bireyde baş dönmesi, hızlı kalp atışı gibi fiziksel semptomların görülmesidir. Gomofobi’nin pek çok sebebi olabilir. Öğrenilmiş bir tepki olabilir, örneğin, evliliği iyi gitmeyen bir ailede yetişmek, zor bir boşanma dönemine tanıklık etmek veya önceki kötü ilişkiler ya da evlilikler. Bilhassa bu ilişki ve evliliklerde kişi kaybetme korkusu yaşadıysa, evlilik bağlarından kaçınmaya meyilli olur. Bu fobiye sahip bireyler, hayatlarını bu fobi etrafında geliştirirler, iyi bir ilişkinin içerisinde olduklarında kendilerini endişeli hissederler ve bu ilişkinin içerisinden kaçmaya çalışırlar, ilişkiler hakkında her zaman kaygılı görüşleri vardır. Gomofobi, diğer fobiler gibi davranışçı terapilerle tedavi edilir. Korkuların arkasındaki asıl sebeplere inilir ve buradaki objektif olmayan düşünceler danışanla birlikte gözlemlenir. Eğer gomofobisi olan kişi sizin partnerinizse ve bu konuda destek almak istiyorsa, kendisini bir psikoloğa yönlendirin. Bununla birlikte duygularını yargılanma korkusu olmadan sizinle paylaşması için cesaretlendirin, ona küçük adımlar atması için alan tanıyın ve anlayışlı olmaya çalışın.

Evlilik korkusu, psikolojik etkenlerden kaynaklı bir bağlanma korkusunu tarif etmekle birlikte yaşanan ya da çevrede gözlemlenen olumsuz evlilik deneyimlerinden meydana gelebilir.

Evlilik, karşılıklı sorumlulukların mevcut olduğu ve bireysel yaşantıdan farklı bir düzen biçimini ifade ettiği için bazı kişilerin evlilik korkusu yaşadığı gözlenir. Sorumluluk almak ve evlilik içinde kararlar vermek zorlayıcı görülebilir. Bununla birlikte evlilik korkusunun temelleri genelde aile ve çevrede atılır.

Sürekli tartışan ve mutsuz ailelere şahit olunması kişinin yeni bir deneyim oluşturmasına ve evliliğe adım atmasına engel olabilir. Gomofobi uzun zaman boyunca tek yaşayan insanlarda da mevcut düzenin bozulacağı endişesi ile sıklıkla gözlenir.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Evlilik korkusu tek başına değerlendirilen özgül fobilerden birisi olarak ifade edilebilir. Bununla birlikte evlilik korkusunun ortaya çıkış biçimi çeşitlilik gösterir. Kişi, evlilik kurumuna dair olumlu ya da olumsuz yargılarını genelde ailesinden alır. Bu durumda olumsuz izlenimler ve ailede yaşanan sık tartışmalar evlilik korkusuna neden olabilir.

Olumsuz izlenimlerin sonucunda evlilik korkusu görülebileceği gibi mutlu ailede yetişen kişilerde de benzer korku gözlenebilir. Mutlu bir aile ortamında yetişen çocuğun mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olması ve karşıdan da aynı özeni beklemesi söz konusu olur. Bu nedenle ilişki içinde en ufak olumsuzluk durumunda ailesi kadar mutlu bir birlikteliğin olamayacağına dair yargı gelişir. Dolayısıyla evlilik korkusunun ortaya çıkış sebeplerinin çeşitlilik gösterdiği ifade edilebilir.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) BELİRTİLERİ NELERDİR?

Evlilik korkusu belirtileri incelendiğinde diğer anksiyete kaynaklı rahatsızlıklarla benzer semptomlar gözlenir. Diğer bazı fobi türlerine göre daha az rastlansa da gomofobinin kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir rahatsızlık olduğunu söylemek mümkündür.

Aşağıdaki belirtiler genellikle evlilik konusu ortaya atıldığında gözlenen evlilik korkusunun temel göstergeleridir:

Kontrolü kaybetme duygusu

Göğüste sıkışma ve darlık hissi

Boğulma hissi

Hızlı kalp atışı

Titreme

Nefes darlığı

Savunma amaçlı ani ve saldırgan davranışlar

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) ATAKLARI NASIL OLUR?

Evlilik korkusu atakları kişinin yoğun endişe ve kaygı barındırdığı durumlarda gözlenen ani tepkilerdir. Evlilik korkusu belirtilerinin fiziksel ve psikolojik farklı göstergeleri olduğu bilinmektedir. Buna bağlı olarak gelişen ataklar da hem psikolojik hem de fiziksel şekilde ilerler.

Gomofobi atakları, kişinin mevcut konudan ve bulunduğu mekândan acilen uzaklaşma isteği duymasına neden olabilir. Genellikle 25 yaşın üzerindeki kişilerde daha sık gözlenen evlilik korkusunun farklı yaş aralıklarında görülmesi de olasıdır. Evlilik korkusu terapilerinin desteğiyle sorunun kaynağından çözümlenmesi hedeflenir ve bu sayede atakların da geçmesi söz konusu olur.

Özgül fobiler arasında yer alan ve bireyin yalnızlaşmasına sebep olan evlilik korkusunun en kısa sürede çözümlenmesi kişinin sağlıklı psikolojik hayatını sürdürmesi açısından önemlidir. Hem sosyal ve ikili ilişkiler bazında hem de bireysel olarak gomofobinin çözümü için tedavi desteğine başvurulması gerekir. Tedavi öncesi kişi yaşadığı sorunun farkında olmalı ve etkin çözüm amacıyla başvuru yapmalıdır.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) TEDAVİSİ TEKNİKLERİ NELERDİR?

Evlilik korkusu tedavisi teknikleri genel olarak diğer özgül fobilerin çözümlendiği süreçlere benzer. Özel olarak ise bazı güncel ve ek tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Özgül fobilerin giderilmesi noktasında sıklıkla başvurulan psikoterapi ve davranışçı terapi desteği öne çıkar. Bununla birlikte maruz kalma terapisi de gomofobi alanında sıklıkla tercih edilir.

Kişinin korku kaynaklarının anlaşılması için terapist tarafından belli tetikleyiciler sunulup sorular yöneltilebilir. Bu sayede hem birey kendi farkındalık yolculuğuna çıkar hem de sorunun kaynağının netleştirilmesi ile tedavinin kalıcı olması hedeflenir. Belli temellere dayanan psikolojik bir rahatsızlık olması nedeniyle evlilik korkusu tedavisinde en fazla öne çıkan yöntem terapi türleridir.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) TEDAVİSİ AYIRICI ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Evlilik korkusu tedavisinde kişinin korkuları nedeniyle istemese bile yalnız kalmasına sebep olabilen rahatsızlığın çözümlenmesi söz konusu olur. Güvensizlik duygusu yaşayan ve evlilikten kaçınma durumu nedeniyle hayatına birisini almakta zorlanan bireyin, endişe ve kaygılarının ortadan kaldırılması amaçlanır. Bu sayede kişinin sağlıklı ilişkiler kurması ve günlük yaşamını olumlu şekilde sürdürmesi hedeflenir.

Gomofobi tedavisinin en önemli amacı; bireyin evlilik korkusundan sonsuza dek ve kalıcı olarak kurtulmasıdır. Bununla birlikte kişiyi yıpratan, mutsuzlaştıran belirti ve atakların ortadan kaldırılması bir diğer önemli konudur. Tüm bu ayırıcı özellikleri nedeniyle gomofobi tedavisinin kendine has bir yöntemler bütünü olduğundan söz etmek mümkündür.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) TEDAVİSİ NASIL UYGULANIR?

Evlilik korkusu tedavisi öncelikle bir uzman tarafından bu alanda tanı konulması ile başlar. Herkesin hayatında dönem dönem belli korkular yaşadığı bilinse de mevcut kaygının fobi boyutunda değerlendirilmesi farklı bir durumdur. 

Fobilerin kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen, yoğun kaygı ve endişe atakları ile karakterize psikolojik bir sorun olduğunu ifade etmek mümkündür. Bu aşamada kişinin evlilik korkusunun hangi alanlarda daha yoğun olduğu ve nasıl ortaya çıktığı değerlendirilir. Danışan ve terapist iş birliğinde gerçekleşen terapi seansları ile durumun altyapısı netleştirilir ve uygun tedavi yöntemlerine geçilir.

Her bireyin korku yaşama ve korkuya tepki verme süreçleri birbirinden farklıdır. Dolayısıyla tedavi yöntemleri de kişiye özgü şekilde belirlenir ve yukarıdaki tekniklerden uygun olanı terapist tarafından seçilir. Danışan-terapist birlikteliğinde tedavi süreci etkin şekilde yürütülür.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) TEDAVİSİ AVANTAJLARI & FAYDALARI NELERDİR?

Evlilik korkusu tedavisi kişinin yaşamını mutlu sürdürmesini sağladığı kadar bireyler arası ilişkide de önemli rol oynar. Dolayısıyla hem bireysel hem de sosyal avantajlarından söz etmek olanaklıdır. Bazı durumlarda çocuk sahibi olmak isteyen kişilerin evlilik korkusu nedeniyle bundan uzak durduğu ve istediği yaşamdan kaçtığı ifade edilebilir.

Gomofobi tedavilerinin doğru şekilde yürütülmesi ile birlikte kişi sağlıklı bir bakış açısıyla neyi istediğine daha net karar verebilir. Tedavinin en büyük avantajı; kişinin bağlayıcı ve olumsuz düşünmesine neden olan korkularından arınmasıdır.

EVLİLİK KORKUSU (GOMOFOBİ) NASIL YENİLİR?

Fobiler, çevrenin önerileriyle ya da bireyin kendi kendine uyguladığı tekniklerle çözülmesi zor olan olgulardır. Bunun sebebi ise kişinin korkularının gerçeklik duygusundan daha baskın olmasıdır.

Evlilik korkusu başta olmak üzere tüm fobilere karşı objektif bir tutum geliştirebilmek; korkuları yenmenin temel unsurlarından birisi sayılabilir. Bunun için de bir uzman desteğine ihtiyaç duyulur. Elbette evlilik korkusunu yenmek için kişinin bakış açısını değiştirmesi ve sağlıklı bir tutum geliştirmesi önemlidir. Bireyin durumu aşmaya dair istekli olması, sorunun çözümlenmesi noktasında olumlu ve faydalı etki sağlar.