Okul Fobisi ve Okula Uyum Güçlüğü

Çocuğun ev ortamından okul yaşamına geçmesi , onun yaşantısındaki ilk ve en önemli olaylardan biridir. Çocuğun bu dönemi sarsıntısız, iz bırakmadan ve kolay atlatabilmesinde gittiği okulun alt yapısı, okulun ortamı, okul personeli ve öğretmenlerin niteliği kadar ailenin tutumu ve katkısı da son derece önemlidir.

Okul öncesi ve ilkokulla başlama döneminde çocuk, alıştığı, kendini güvende hissettiği ailesinden ayrılarak, yeni bir takım yaşantılar deneyimleyeceği toplumsal çevreye ilk adım atar. Yaşamda her yeni deneyim insana belli bir miktar kaygı yaşatabilir üstelik bir de, çocuksanız, dünya kocaman ve sizin için belirsizliklerle doluysa, endişeli olmanız çok doğaldır.

Endişe, okulun açıldığı ilk günlerde çocuğun okula karşı isteksiz olmasına, okula gitmek istememesine, huzursuz olmasına sebep olarak bir uyum sorunu yaşatabilir. Çocuk anne babadan ayrılmak istemiyor, bu yeni ortama karşı tedirginlik hissediyor olabilir.

Çocuğun beklentileri, duygu ve düşünceleriyle bu yeni ortama uyum sağlaması mutlaka zaman alacaktır, uyum süreci oldukça yumuşak bile olsa bu yaş çocuklar için hiç kolay bir olay değildir. Yeni ve yabancı ortama uyum sağlama yetişkin insanlar için bile oldukça sıkıntılı bir durumdur.

Genelde çocukların okula tamamen uyum sağlamaları, “hiç ara vermeden düzenli devam ettikleri taktirde” yaklaşık 1-1,5 ay sürer. Bu süre içerisinde hiçbir sorun yaşamadan uyum sağlayan ve bu dönemi rahat atlatan çocuklar olabileceği gibi, farklı düzeylerde geçici sorunlar gösteren çocuklar da olabilir.

Ülkemizde okula yeni başlayan çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda okula yeni başlayan her 5 çocuktan 1’inde okula uyum problemi yaşadığı saptanmıştır.

Çocuğumuzun Okula Uyum Güçlüğü Çektiğini Nasıl Anlayabiliriz?

İlgi ve enerji kaybı,

Genel mutsuzluk hali,

Sinirlilik,

İçe kapanık olma durumu,

Nedensiz ağlama,

Baş ve karın ağrılarından yakınma,

Mide bulantısı,

İştahsızlık,

Uykusuzluk.

Okul fobisi adını verdiğimiz bir kaygı bozukluğu da bununla birlikte görülebilir. Aynı zamanda bazı çocuklarda altını ıslatma, tik bozukluğu ve uyku sorunlarıda ortaya çıkabilmektedir.

Okula uyum zorluğu yaşayan öğrenciler genellikle, başarı kaygısı olan, aşırı onay bekleyen çocuklardır. Bu çocuklar genelde aile bireyleri dışındaki yabancı kişilerle sosyal ilişki kurmakta güçlük çekerler ve utangaçtırlar. Aynı zamanda anne baba bağımlılığı olan çocuklar da okula adapte olmakta zorluk çekerler. Kendisinden küçük bir kardeşi var ise bu dönemde onu kıskanabilir ve okula gitme konusunda isteksizlik yaşabilir.

Bu çocuklar okul çağına gelmiş ve zekâsı yeterli olmasına rağmen psikolojik yönden okula hazır değildir.

Okula gitmek ve sınıf ortamında eğitim sürecine dahil olmak onlarda büyük bir baskı oluşturabilir.

Burada aileye düşen en önemli görevlerden biri çocuklarını dikkatle gözlemlemek ve sorunlarını tespit etmeye çalışmaktır. Böylece rehberlik servisi ve sınıf öğretmenleri ile iş birliği yaparak, gerekli durumlarda özellikle okul dışından bir psikologdan destek alınarak sorunların gerçek nedenleri bulunabilir ve çözülebilir. Bu yaklaşım çocuğun okula uyumu daha da kolaylaşacaktır.